Oud Eik en Duinen.
De begraafplaats Oud Eik & Duinen bevindt zich aan de Loosduinse Kade en is bereikbaar met tram 2. In het kantoor kan men een plattegrond bekomen met de bekende bewoners van de begraafplaats. Voorbij de kapel links vindt men de ruïne van de kerk Eik & Duinen gesticht in 1247 door graaf Willem II ter nagedachtenis van zijn vader Floris IV. In 1581 werd de kerk afgebroken in opdracht van de Staten van Holland. In 1990 gerestaureerd.
Men vindt hier uiteraard veel politici zoals Willem Drees, minister president. Abraham Kuyper, politicus, theoloog en minister president. Pieter Sjoerd Gerbrandy, politicus en minister president. Jan Donner, minister van Justitie die ondermeer een wet tegen het vloeken maakte. Verder liggen hier enkele bekende kunstenaars begraven. Louis Couperus, (links boven) schrijver van “De boeken der kleine zielen” en “Eline Vere”, die gecremeerd werd en onder een afgebroken zuil ligt. Ferdinand Bordewijk, advocaat en letterkundige. Zijn bekendste werken zijn “Karakter”, “Blokken”, “Knorrende beesten” en “Bint”. Bordewijk ligt samen met Johanna Suasanna Hendrika Bordewijk-Roepman, componiste. Menno ter Braak, schrijver pleegde zelfmoord toen de Duitsers in 1940 aan de winnende hand bleken te zijn. Hendrik Willem Mesdag, schilder wiens bekendste werk “Het panorama van Scheveningen” enorme afmetingen heeft. De amusementswereld is vertegenwoordigd met Jean-Louis Pisuisse, cabaretier, die werd vermoord samen met zijn derde echtgenote Jenny Gilliams en Fie Carelsen, cabaretière, tweede echtgenote van Pisuisse. Willy Derby, cabaretier en broer van Lou Bandy werd door de Duitsers gevangen gezet en overleed in een hotel. De bij ons eveneens bekende J. de Slegte, boekhandelaar kreeg hier zijn laatste rustplaats. Een monument eveneens voor wielrenner Pieter Daniel Moeskops, die vijf keer wereldkampioen sprint werd. Wat hier opvalt is dat moderne dingen hier ruimschoots aan de beurt komen. Een monument van glas en beton is er voor E. van Haaren, een jong gestorven vrouw. Katten vindt men op de laatste rustplaats van Bob Hens. “Mijn trouwste vriend”, een paard staat op de tombe voor Rinse J. J. Hiemstra.
Het Raadsel ? ? ?
In de onmiddellijke nabijheid ligt Nieuw Eykenduynen. Een boek met informatie en een rondleiding is te bekomen in het bureel. Hetgeen mij het meeste aansprak op deze begraafplaats is de urnentuin, in 1935 opgerichte door architect A. H. Wegeriff. Zoiets zag ik in ons land nog niet. Her en der staan, in een prachtige omgeving met waterpartijen, urnen opgesteld. Werkelijk pakkend. Hier liggen ook schrijvers Willem Johan Theodoor Kloos en Simon Vestdijk en musicus Dirk Theo Uden Masman, leider van het populaire orkest “The Ramblers”. Hier staat ook een monument voor de Orde van Vrijmetselaren. Het werd opgericht na de Tweede Wereldoorlog voor de grootmeesters der orde en is bestemd voor vier asbussen. Tot nu toe is er slechts één asbus geplaatst voor professor Carpentier Alting. Hetgeen eenieder hier bezighoud is het raadsel (rechts vorige bladzijde). Het is een liefdessteen onder een boom met een lyrische tekst “Hier ergens rust zij, van wie niemand wist, dat zij de mijne was”. Niemand weet wie de steen plaatste. Een minnaar of minnares? Een geheime relatie of overspel? Niemand weet hoe lang de steen hier al ligt. De steen is bij toeval ontdekt bij een drastische snoeibeurt. Nu pronkt hij aan de voet van een treuriep.
Kerkhoflaan.
Aan de Kerkhoflaan, bereikbaar met bus 22 of met tram 1 of 9, vinden we eveneens twee begraafplaatsen. Allereerst is hier de Algemene Begraafplaats. Opgepast fotograferen is hier verboden en er wordt zeer nadrukkelijk op toegekeken. Ook hier de nodige politici. Hendrikus Colijn, politicus en bekend vooroorlogs minister-president. Gijsbert Karel graaf van Hogendorp, politicus. Hij speelde hoofdrol bij de voorbereiding van de terugkeer van het Huis van Oranje na de Franse bezetting. Cornelis Willem Lely, waterstaatkundige en politicus. Hij was de ontwerper van het plan voor de drooglegging van de Zuiderzee en lelystad is naar hem genoemd. JohanRudolf Thorbecke, politicus. Pieter Jelles Troelstra, politicus en dichter. Het graf is eigendom van de Partij van de Arbeid. Hier liggen eveneens schilder Anton Mauve en schrijfster Anna Louise Geertruida Bosboom-Touissant. Haar bekendste boek is “Majoor Frans”. Het monument stelt de muze der dichtkunst voor. Twee merkwaardige monument treffen we hier aan. Nicolaas Frederik Emmanuel de Gumoëns, was een Zwitsers kolonel die sneuvelde bij de verdediging van de vesting van Antwerpen in 1832. Het gietijzeren grafmonument kreeg de naam “Citadel van Antwerpen”. Pieter Ragay, schatbewaarder en David Ragay, schatbewaarder kregen een mausoleum met Grieks-Romeinse sarcofaag. In 1830 betaalde David Ragay 8000 Gulden om het graf te onderhouden, een enorm bedrag. Iedere winter wordt een houten bekisting rond het monument geplaatst om het te beschermen tegen versuikeren. Twee keer per jaar wordt de tombe gelucht, dit levert de luikopener 12 Gulden op.
In de onmiddellijke omgeving is de Rooms katholieke begraafplaats Sint Petrus Banden. Op het plein voor de begraafplaats staat het beeld « Phoenix » van de hand van Dick Loef. De hoofdlaan leidt naar een kapel en rechts vinden we, wat uitzonderlijk is voor Nederland, een arcade. Het is een ontwerp van architect W. B. van Liefland uit 1885. Onder de arcade een treurende vrouw op het familiegraf voor Van Romunde en een rechthoekige zerk op de laatste rustplaats voor Dimitry Georg Frenkel Frank, schrijver, acteur en regisseur. Verder op de begraafplaats de gebruikelijke politici. Joseph M. L. Cals, politicus en minister-president. Henri A. M. T. Kolfschoten, politicus en minister van justitie en Leonardus G. Kortenhorst, advocaat en politicus. Hans Eggers kreeg een modern monument. Verder enkele kunstenaars. Jan van Meel, organist en dirigent kreeg een levensgrote luitspelende engel en F. J. A. Haring, organist en dirigent, werd uitgebeeld door H. M. Hagedoorn. Jean Theodoor Toorop, tekenaar en schilder, kreeg een stele met kruis. Opvallend is dit hier een aantal bekende ondernemers begraven liggen. Wie kent niet de namen Peek, van Peek & Cloppenburg, H. J. Vroom, oprichter van Vroom en Dreesman en Richard Brenninkmeyer, de oprichter van C & A.
Tot slot ligt op de begraafplaats Westduin, aan de Ockenburgstraat en bereikbaar met tram 3, de acteur Ko van Dijk. Op deze moderne begraafplaats staat een monument genaamd “de Poort” en is er een prachtig modern grafmonument van glas te bewonderen op de laatste rustplaats voor Cornelis Legué. (zie hieronder) Zoals u ziet meer dan inspiratie genoeg om er eens een leuke dag Den Haag van te maken.
Tekst en foto's : Jacques Buermans