Zaterdag 28 juli, de hitte is weggewassen. Aan de begraafplaats Doornik-Zuid, waarvan het hek afkomstig is van een oud station, wachten 11 gedreven grafzerkjes op gids Jacky Legge. 

Tekst: Mieke Versées

Foto’s: Mieke Versées en Jean Donny

Bij de ingang van de begraafplaats vind je de oude afscheidsruimte vol christelijke symboliek. Het ontwerp is van Henri Lacoste, architect. Om tegemoet te komen aan elke geloofsovertuiging werd een nieuwe afscheidsruimte ontworpen. Men kan de ceremonie filmen, volgen op een scherm of via internet. Jacques Desablens is de architect.
Onze volgende halte, de Sophora Japonica of honingboom. Zijn hangende takken staan symbool voor verdriet.
Op hetzelfde grasperk, een kunstwerk van Bernard Coulon. Hij vulde een stèle met as en maakte een tekst in denkbeeldig schrift. De kleuren wit en zwart verwijzen naar dag en nacht.
In de buurt, een modern kunstwerk van Jean Claude Saudoyez. De ijzeren deur, oorspronkelijk bestemd voor een kunstgalerie, staat hier voor de overgang van leven naar dood. Nog meer symboliek vinden we bij Henry, notaris. De vrouwenbeelden staan elk voor een kunst. Links verwijst naar de letterkunde, rechts schone kunsten. Aan de voeten de bijbehorende attributen zoals boeken of een palet.

Op de zerk van Carlos Pipart ligt een vliegtuigschroef, hij was vliegenier. Een olielamp siert het monument van Wilms.
Verder wandelend wijst Jacky ons op knielbankjes, trappen en geeft uitleg over wapenschilden. Aan de hand van deze laatsten kan men hun militaire carrière aflezen.
Bij Waucampt, componist herkennen we de lier. Hij componeerde ook militaire muziek. De treurende vrouw op het graf van Gorin-Martin rust op een bronzen urne. De zeer lange haren van het beeld op de grafzerk van De Waele benadrukken een diepe smart. Maurice de Korte vervaardigde het.
Picavez-Deffrennes, beiden onderwijzer en schrijver en oprichter van het beeld van Gabriëlle Petit. Een vrouw treurt boven de urne versierd met een foto van een lezende jongeman. Het betreft de zoon die stierf op 31 jarige leeftijd. Het gedicht dat Marthe Defrennes schreef en in witte marmer liet graveren, werd gestolen.

De engelen bij de families Delfosse en Mahaux zijn het werk van de gebroeders Fredericq, marmersteenhouwers. De engel bij Delfosse vertolkt meer het verdriet tegenover de engel bij Mahaux die hoop uitstraalt. Om de hals draagt hij een ketting met anker.
Du Vivier ontwierp een indrukwekkend monument voor Emile Huet, liberaal parlementair. Het marmeren beeldje verwijst naar hun eerste kind dat jong stierf. Het houdt een klaproos in de hand. De rots, Golgotha, doet denken aan een schedel. Op het graf van Fredericq prijkt een piëta. Even verder bij Clement-Decorne, een marmeren treurende vrouw, publiciteit voor het vakmanschap van de gebroeders Fredericq.
Op het monument van Victor Mombel, arts, zien we het enige medaillon dat Georges Grard ooit maakte. Aan de voet van de stèle staat een porseleinfoto, getekend Messiaen. Nog een medaillon, van Huglo, vinden we op de stèle bij  het ossuarium familie Meura, industrieel. Naast het graf, een zuil met de symbolen voor elke overtuiging. Fauquez; fransman, vlucht naar Doornik. Daar er geen erfgenamen zijn, laat hij al zijn bezittingen na aan de stad. In ruil schenkt zij een perceel voor de bouw van het monument om hem te eren.

Verderop het mausoleum van Horlait, Rimbaut, baas van ‘le journal liberal Tournai’ en Henri Lacoste, architect. Ligt niet hier begraven.
Op de laatste rustplaats van onze gids ligt een werk van Saudoyez. De lijnen op de steen verwijzen naar de lijnen van het leven. De as van zijn ouders ligt reeds onder de steen. De moderne pleureuses reizen doorheen de begraafplaats. Eindigen doen we met oorlogsslachtoffers. Maurice Crombe, gestorven voor het vaderland op zeventienjarige leeftijd tijdens de wereldoorlog I. Het lijk bevindt zich in de kapel van de familie Crombe. Hoyois, katholiek politicus, gedeporteerd en overleden in de kampen. Een Keltisch kruis siert zijn graf. Valcke, weigert de Duitsers werklui ter beschikking te stellen en wordt eveneens gedeporteerd. De eenvoud van dit monument staat in schril contrast met dat van Hoyois.

Ik kon mij na het officiële gedeelte niet bedwingen om verder op ontdekkingstocht te gaan.  Het resultaat: verrassing, verbijstering, schoonheid, verwondering, decadentie, verval, oorlog. Zoveel mogelijk probeerde ik de namen op de zerken te ontcijferen. Bij sommigen nam de natuur het echter over en zag ik amper een stukje van het monument. Tenslotte belandde ik op de militaire begraafplaats waar gesneuvelde soldaten van verschillende nationaliteiten liggen. De waanzin van de oorlog, flitst het steeds opnieuw door mijn hoofd wanneer ik die rijen zerken zie en dat er nog altijd oorlogen zijn en zullen zijn want tenslotte draait het om macht…vind ik.